Miesiąc Historii Kobiet: Yiyun Li

Yiyun Li jest autorką chińską, ale mieszkającą w Stanach Zjednoczonych i piszącą po angielsku. Mamy niesamowite szczęście, że wiele z jej książek zostało już przetłumaczonych na język polski i ukazało się nakładem wydawnictwa Czarne. Nie przegapcie ich!

Yiyun Li wywodzi się z Pekinu, ale po licencjacie na Uniwersytecie Pekińskim zdobytym w 1996 roku zdecydowała się wyjechać do Stanów Zjednoczonych i tam dokończyła naukę, najpierw na medycynie, potem na kierunku creative writing. W 2005 roku ukazał się jej pierwszy zbiór opowiadań: A Thousand Years of Good Prayers (Tysiąc lat dobrych modlitw). Yiyun Li pisze o Chinach z różnych perspektyw – kogoś wewnątrz i kogoś z zewnątrz. W jej opowiadaniach odkrywamy Chiny tradycyjne, ale i współczesne, widziane oczami młodego pokolenia, które wyemigrowało.

Li jest bardzo wszechstronną pisarką, tworzy opowiadania (Złoty chłopak, szmaragdowa dziewczyna), powieści (Włóczędzy, Łaskawszy niż samotność, Where Reasons End), eseje i pamiętniki (Dear My Friend from My Life I Write to You in Your Life). We wszystkich tych formach ma doskonały styl i wyczucie języka, co po polsku znakomicie oddaje jej tłumacz, Michał Kłobukowski. Recenzenci nie szczędzą jej pochwał i porównań do Czechowa, Nabokova, Alice Munro… Pewien starszy mężczyzna chińskiego pochodzenia, który przyszedł na spotkanie autorskie Li, zwrócił jej uwagę na niezwykłe podobieństwo między jej prozą a Lu Xuna, mistrza współczesnych chińskich opowiadań, którego znają i czytają w Chinach wszyscy, w szkołach i domach. Li tak wspomina tę rozmowę w posłowiu napisanym do Penguinowskiego wydania zbioru Lu Xuna:

 ‘I know you were pursuing medical science before you wrote,’ he then said. ‘Chekhov was a doctor before he became a writer. Lu Xun was to become a doctore before he turned to writing. It’s a great tradition for someone to go from medicine to writing. One could help the world as much with his scalpers as with his words, I hope you won’t disappoint your predecessors.’  

Pod powierzchnią, pod maską uznanej i wybitnej pisarki, kryje się jednak dużo więcej, w tym bardzo smutnych wydarzeń. Pisząc Łaskawszy niż samotność Li cierpiała na depresję, częściowo spowodowaną presją i oczekiwaniami wobec niej jako pisarki i matki, częściowo trudną tematyką utworu – w którym na tle historii trójki przyjaciół i dramatu z ich dzieciństwa ukazana jest historia Chin przełomu lat 80. i 90.

Po skończeniu Łaskawszego… Li zatopiła się w lekturze esejów i biografii, nie chciała wracać do pisania powieści. Niestety, niedługo po ukazaniu się jej kolejnej książki Dear My Friend, From My Life I Write to You in Your Life, zbiór wspomnień i esejów snutych wokół literatury, syn Li popełnił samobójstwo. Próbą poradzenia sobie z żałobą po stracie dziecka jest jej kolejna powieść Where Reasons End wydana w styczniu 2019, w którym bohaterka, pisarka, prowadzi dialog ze zmarłym synem, 16-letnim Nikolaiem. Obie pozycje dostępne są w Tajfunach w wersji oryginalnej.