Murasaki Shikibu

Murasaki Shikibu (ok. 973–975 – ok. 1014) – pseudonim (imię opisowe) japońskiej pisarki i poetki z okresu Heian, zaliczana do Trzydziestu Sześciu Mistrzyń Poezji.

Prawdziwe imię autorki jest nieznane (możliwe, że brzmiało Takako).  Przyjmuje się, że pseudonim pochodzi od jednej z jej bohaterek, Murasaki no Ue lub od koloru murasaki (fiolet). Natomiast shikibu pochodzi od nazwy tytułu i stanowiska ojca, uczonego konfucjanisty, i arystokraty, mistrza ceremonii w Ministerstwie Ceremonii (Shikibu-shō). W 998 roku wyszła za mąż za Nobutakę Fujiwara, urodziła córkę Kenshi, również znaną poetkę.

Od dzieciństwa miała kontakt z chińską i japońską poezją. Od około 1006 roku służyła jako dama dworu cesarzowej Shōshi, małżonce cesarza Ichijō.

Najwybitniejszym dziełem damy Murasaki jest Genji monogatari (源氏物語, Opowieść o Genjim), napisana najprawdopodobniej w 1008 roku. Jest uznawana za pierwszą powieść w literaturze światowej oraz największe dzieło starożytnej literatury japońskiej. Z 54 zwojów 42 są poświęcone tytułowemu księciu Hikaru Genji.

Między rokiem 1008 i 1010 Murasaki spisywała też dziennik Murasaki Shikibu nikki (紫式部日記, Dziennik Murasaki Shikibu) zawierający opisy uroczystości dworskich i obserwacji życia arystokracji.

Na cześć autorki nazwano japoński krzew liściasty o fioletowych jagodach -murasakishikibu, inaczej nazywany pięknotką japońską.