Monkey

Jaka jest najsłynniejsza fikcyjna postać w całych Chinach, a pewnie i w kilku innych azjatyckich krajach? Jest nią Małpi Król – Sun Wukong. Jego narodzinom towarzyszyły zjawiska, które zatrwożyły bogów – i słusznie, gdyż Sun Wukong posiadał nieokiełznaną moc, niepochamowany temperament i iście małpią bezczelność. Dosiadanie chmur i zmiana postaci, to jedne z wielu sztuczek, jakie umożliwiały mu sianie zamętu zarówno na ziemi, jak i w boskich pałacach. Za swoją arogancje został surowo ukarany, a jedyną możliwością odkupienia win była służba u bogini miłosierdzia – Bodhisatwy Guanyin. Dlatego gdy pewien buddyjski mnich postanowił wyruszyć do odległych krain, by pozyskać święte sutry, bodhisatwa nie zastanawiała się długo, kto zagwarantuje pielgrzymowi dotarcie do celu i bezpieczny powrót. Tak rozpoczęła się jedna z najsłynniejszych wypraw świata – Wędrówka na zachód.

Ta powstała w XVI w. „chińska Odyseja”, wydana w ramach serii Penguin Classics pod tytułem Monkey, zaliczana jest do tzw. „Czterech wielkich klasycznych chińskich powieści”. Jej bohaterowie: świątobliwy mnich Tripitaka, niepokorny Sun Wukong, rubaszny Zhu Baixie o świńskim łbie, czy smok za karę zamieniony w konia, są wszechobecni w chińskiej kulturze popularnej, a sama powieść jest jednym z najczęściej adaptowanych dzieł literackich (przykładowo, pierwowzorem dla postaci Son Goku z kultowego serialu Dragon Ball był właśnie Sun Wukong). Nic w tym dziwnego, gdyż jest to powieść obfitująca w absurd, humor i nieoczekiwane zwroty akcji. Czytając ją, nie można wyjść z podziwu dla wyobraźni XVI-wiecznych Chińczyków (choć napisana została przez Wu Cheng’ena, to już na długo wcześniej funkcjonowała w przekazie ustnym). Nie jest to jednak jedynie źródło czystej rozrywki, lecz także kopalnia wiedzy o chińskich mitach, wierzeniach oraz ówczesnej wizji świata (nie wspominając już o ukrytej krytyce panującej władzy). Wszystkim, którzy twierdzą, że literatura chińska jest „sztywna” i nudna, stanowczo polecam rozpocząć Wędrówkę na zachód – zmiana zdania gwarantowana.